Viral Pazarlama Nedir?

1-2, 2-4, 4-8 – Viral Ol!

Viral olmak, kesinlikle rastlantısal bir kavram değildir, en tesadüfi gibi göründüğü olaylarda dahi, viral olmasında belirli sebepler vardır.

Viral olmak, müşterilerinizden sizin ürününüzü/mesajınızı kendi kaynakları ile yaymalarını talep etmektir. Peki müşterileriniz size neden bu iyiliği yapsın?

Bunun tek yolu, müşterileriniz içeriğinizi kendi kaynakları ile paylaşırken, size bir iyilik yaptıklarının farkında olmadan, içeriğinizi paylaşmaya değecek bir şey olarak algıladıkları için paylaşmaları gerekir, başka bir deyişle, belirli bir hedef kitleyi, duygularıyla harekete geçirmeniz gerekir.

Sayfanın içeriği:

• Viral Pazarlama Nedir?
• Nasıl Viral Olunur
  • Tesadüf olmayan Viral
  • Viral olan Reklam
• Kendi Çıkarımlarım
• Etkili Olmayan fakat Viral Olmuş Gönderiler

Viral Pazarlama Nedir?

Viral Pazarlama, bir ürün, hizmet, reklam, manifesto fark etmeksizin, halihazırdaki müşterilerinizin, sizin mesajınızı kendi kaynakları ile paylaşarak size potansiyel bir satış veya kullanıcı kazandırmasıdır.

Dijital Pazarlama sektöründeyseniz şayet, müşterilerinizin sürekli viral olmak istediklerini duyarsınız çünkü viral olarak, müşteri edinme maliyetini neredeyse 0 a indirgemek isterler. Ama müşterilerinizin bu isteğinin altı o kadar boştur ki, aklınıza mükemmel yaratıcı bir fikir gelse dahi, viral olma şansı hiç yoktur.

Pokemon Go ‘yu bildiğinizi varsayıyorum, Pokemon Go piyasaya bir anda çıkıp, bir gün içerisinde inanılmaz viral olmuştu. Pokemon Go ‘nun CEO ‘su Eddie Cantor bir yazısında, “Bir günlük bu başarıyı yakalamak, benim 20 yılımı aldı” demiştir. Yani demem o ki, ürünün ilk yapım aşamasından itibaren bir şey dahi doğru yapılmadıysa, o ürünün viral olması çok zordur. Buraya kadar yazdıklarıma haklı olarak bana katılmayabilirsiniz çünkü İnternet’te bir sürü viral olmuş, altı boş örnekler var. Bu viral olmuş fakat markaya katkı sağlayamamış örneklerden, yazımın sonunda bahsedeceğim.

Nasıl Viral Olunur?

Viral olmanın iki çeşidi vardır;

1. Tesadüf olmayan Viral
2. Viral olan Reklam

Viral olmak denilince akla genelde bir firmanın paylaştığı postun, reklamın veya manifestonun kullanıcılar tarafından binlerce kez tekrar paylaşıldığını aklımıza gelir. Fakat bu biraz şans işidir, tesadüf değildir ama her şeyi doğru yaptığınızda dahi viral olmayabilirsiniz.

Ama bazı firmalar, tesadüf olmayan bir şekilde viral olurlar.

Tesadüf olmayan Viral Örnekleri

Firmaların yaptığı öyle güzel hackler vardır ki, paylaşımlarının veya ürünlerinin viral olmasını beklemezler, zaten viral olarak bu hackleri yapmışlardır.

Mesela Hotmail. Hotmail ilk zamanlarında, bir kullanıcı Hotmailin sunduğu mail hizmeti üzerinden mail gönderdiğinde, mailin sonunda “Hotmail üzerinden gönderildi, siz de hemen ücretsiz Hotmail hesabınızı oluştur” şeklinde bir cümle ekliyordu. Bu sayede, bir anda yüzbinlerce kişi Hotmail hizmetini kullanmaya başlamıştı. Bu taktiği, iPhone ve Blackberry’nin de yaptığını pek yakından biliyoruz.

Bir diğer örnek ise, Grupanya. Grupanya’nın harika bir teklifi vardı ve bu kullanıcıları, Grupanya yı paylaşmaya itiyordu çünkü Grupanya’nın teklifi, aldığımız bir hizmeti, arkadaşlarımız ile paylaşıp 3 kişi daha o hizmeti alırsa, bizden para almayacaklarıydı. Bu yöntemi birçok firma yapsa da, teklifleri yeteri kadar iyi olmadığı için müşteriyi harekete geçiremiyorlar ve bu yüzden müşterileri firmaların hizmetlerini kendi kaynakları ile paylaşmıyordu.

Kendi ürününüz için, bu şekilde tesadüf olmayan bir viral pazarlama yapmamız açıkcası biraz zor, çünkü yukarıda belirttiğim firmaların zaten hali hazırda müşterileri var ve ufak hackler ile, müşterilerinin kendilerinin reklamını yapmalarını sağlıyorlar.

Viral Olan Reklam

Bir post paylaşırsınız ve post viral olup, milyonlarca tıklama alır.

Hiçbir zaman bu kadar kolay olmuyor, bu kısımda iki örnekten bahsedeceğim. Birincisi Holstee adında küçük bir “ürün tasarım” firması, ikincisi ise bizim yakından bildiğimiz Eti Canga.

Bilerek görece küçük bir firmanın viral olduğu bir postu sizinle paylaşmak istedim çünkü büyük firmaların viral olmasının o kadar da zor olduğunu düşünmüyorum, bunun yüzlerce örneği var, ufak dokunuşlar ile, tanınan firmalar viral olabiliyor.

Holstee’yi incelediğimizde ise, firma, insanları hayallerinden peşinden koşmaya motive eden ürünler tasarlıyor. Hepimizin istediğini budur aslında değil mi? Hayallerimizin peşinden koşarken, birinin/bir nesnenin bizi motive etmesini istemek. Bu doğrultuda firma, bir marka inşaa ediyor ve başlangıcından itibaren bir tutku ve standart ile çalışıyor. Yayınladıkları “The Holstee Manifesto: Lifecycle Video” adındaki manifestoları ise milyonlara ulaşıyor. Bu filmi çekerken böyle bir gayeleri olduğunu sanmıyorum, fakat belirli bir kesimi duygu ile harekete geçirdikleri için o kadar çok insan paylaşıyor ki, manifestoları milyonlara ulaşıyor.

İkinci örneğim ise Eti Canganın viral olan Arabesk Rap videosu. Benim çok etkilendiğim ve mükemmel hazırlandığını düşündüğüm bu reklam, viral olmak için tüm özellikleri barındırıyordu ve viral oldu. Peki neden viral oldu?

İlk olarak, 2014 yıllarında hem arabesk rap furyası vardı, hem de Apaçi/emo stili çok yaygındı. Facebook’ta Her gün bir yeni apaçi adlı sayfanın bile milyonlarca takipçisi vardı, yani bu reklam, neredeyse herkesi hedefliyordu.

İkinci olarak müziğin ve videonun kalitesi. Müziğin kalitesinden kastım yanlış anlaşılmasın, müzik çok yetersiz çünkü arabesk rap çok yetersiz ama reklamın müziğini dinlediğinizde, gerçekten bir arabesk rap dinliyor gibi oluyorsunuz ve şarkı içerisinde espriler barındırıyor. Rap popüler olunca, birçok firma saçma bir şekilde rap müziği kullanmaya kalktı ve çok komik reklamlar ortaya çıktı çünkü reklamlarında kullandıkları rap müzik, gerçek rap müzik ile sound olarak dahi hiç uyuşmuyordu ve bazıları olumsuz bir şekilde viral dahi oluyordu. Videonun kalitesi de yine aynı şekilde, arabesk rap kliplerindeki gibi amatör çekim ve animasyon kullanılması, videoyu çok daha etkili bir hale getiriyor.

Üçüncü olarak klipte Murat Dalkılıç gibi ünlü birinin oynatılması çok dikkat çekti çünkü böyle bir klipte ünlü bir isim oynuyordu. Ayrıca klipte depresyonda olan bir goril görmek de insanı neşelendiriyordu 🙂

Viral olmak tamamen yaratıcılığınıza ve ürününüze bağlı. Postunuzu viral yapmak için bazı küçük detaylar ise:

• Hedef kitlenizi iyi tanıyın
• Kesinlikle duygusal bir bağ kuran bir post paylaşın
• Eğer Grupanya gibi, sizi paylaşmaları karşılığında müşterilerinize siz de değerli şeyler verin.
• Hedef kitleniz için işe yarar ve yayılmaya müsait bir içerik olduğundan emin olun.
• Fotoğraf kullanın

Kendi Çıkarımlarım

Bugüne kadar viral olması muhtemel birkaç projede yer almama rağmen, hiçbir zaman tam olarak viral olan bir reklam oluşturamadım. Özellikle KızBaşına adlı yaptığımız sosyal sorumluluk projesinde, gönderilerimiz binlerce paylaşılmasına rağmen, hiçbir zaman tam anlamıyla viral olmadı, benim bunlardan çıkarımlarım ise:

1. Gönderilerin reklam kokması
   Gönderilerimizde kendi projemizi çok ön plana çıkartıyorduk, sürekli bir yerlerde ya logomuz oluyor, ya da kendi yaptığımız işler oluyordu. Viral olan postlarda bu çok olmamalı
2. Gönderilerin kalitesi
   Video ve Postların tasarımını ben yapıyordum ve kaliteli olması için çok çabalıyordum, basit bir tasarım genelde yapmıyordum. Bu yüzden de genel olarak viral olmuyorduk diyebilirim. Viral olan postlardaki ortak noktanın basit bir tasarım olduğunu düşünüyorum.
3. Influencerlardan destek almamak
   Destek almaya çabalasak da, pek etkili olmamıştı. Oysa ki bir influencer ile anlaşsaydık şayet, o influencerin desteği ile bir kartopu etkisi yakalayabilirdik.

Etkili Olmayan fakat Viral Olmuş Gönderiler

Bazı markaların, kendi hedef kitlelerinden bağımsız, çok farklı bir kitleye hitaben yaptıkları paylaşımlarla viral olduklarını görüyorum.

Fakat benim size sorum şu, bu viral postlar gerçekten etkili mi?

İki örnek ile açıklamak istiyorum, birincisi yasa-dışı bet siteleri, ikisincisi ise Belediyelerin resmi hesapları.

İnternet ortamında viral olmuş bir kedi postuna denk geldim, Twitter’da onbinlerce RT almıştı. Bu paylaşımı yapan hesap, yasal olmayan bir bet sitesiydi. Bildiğiniz gibi “bet” siteleri yasal olarak reklam yapamaz, bu yüzden tüm eforlarını yasa dışı sitelere reklam vererek veya viral olmaya çalışarak harcıyorlar, fakat bir kedi videosunun altında marka adı gözükmesiyle, ne kazanabilirler? Bu bet sitesinin viral olan kedi paylaşımının firmaya ne katkısı var? Bence hiç yok. Hiçbir kimse şunu demez “bunların bir paylaşımı 10bin RT almış, kesinlikle güvenilir bir firmadır”

Diğer örneğim ise, Twitter üzerinden komik cevaplar veren Belediye hesapları. Belediyeleri hep resmi, ciddi bir hesap olarak gördük, bu yüzden komik bir şey yazdıklarında onbinlerce RT alabiliyor fakat bunun şehre katkısı ne olacak? Yine hiçbir kimsenin “tatilde şu şehre gidelim, oranın çok komik bir twitter hesabı var” diyeceğini sanmıyorum. Ayrıca, belinilirliği arttıyor diyebilirsiniz ama bu şehirlerimiz zaten bir marka.

Yani şu kıyaslamayı çok rahat yapabilirim, 100 RT almış, şehrin güzelliğini anlatan bir tweet’i, 10bin RT alan komik bir tweet’i yeğlerim.

İlk defa kendi fikirlerimi belirttiğim, öğreticilikten biraz uzak bir yazı yazdım. Bu yüzden olumlu/olumsuz yorum belirtirseniz gerçekten çok mutlu olurum. Umarım ufak dahi olsa bu yazımla sizlere birşeyler katabilmişimdir.